Podiumvrees: na dertig jaar nog altijd knikkende knieën

22-11-2018
Redactie: Henriette van Rijsingen
Verslag: Caroline van den Heuvel

Ineke Vandoorn reist als zangeres en pianiste de hele wereld over. Ze treedt op in theaters, op festivals en in jazzclubs. Maar na dertig jaar in het vak heeft ze soms nog flinke plankenkoorts. “Ik dacht wel eens: jemig hoe kom ik dit optreden door.”

Ze is niet de enige met podiumvrees. Artiesten als Jeroen Krabbé, Karin Bloemen en Frans Bauer hebben ook regelmatig last van plankenkoorts. Zelfs na hun lange staat van dienst in het artiestenvak. “De stress wordt ook niet minder als je ouder wordt. Bij sommigen wordt het alleen maar erger”, vertelt Ineke.
Black-out door zenuwen

Een slecht humeur, concentratieproblemen en vergeetachtigheid. Een paar dagen voor het optreden begint het bij Ineke soms al. Vooral toen ze nog klassiek piano studeerde had ze last van zenuwen.

Tijdens haar studie kreeg ze hierdoor zelfs een black-out. “Halverwege het spelen wist ik niet meer hoe ik verder moest. Ik was alles vergeten en had geen boek bij me op het op te zoeken. Toen moest ik op de helft van het stuk stoppen.”

Plankenkoorts is taboe
In haar pianospel uit de stress zich ook wel eens lichamelijk. “Tijdens het pianospelen deed mijn arm het gewoon niet meer. Dan moest mijn pink naar een bepaalde toets op de piano, maar ging hij naar een andere”, vertelt Ineke.

Toen zij aan het conservatorium studeerde, was er weinig aandacht voor podiumvrees. Volgens Ineke hebben artiesten het niet graag over hun zenuwen voor een optreden. “Het is niet cool, om het maar zo te zeggen.”

Sporten, slapen of mediteren
Maar stoppen door de podiumvrees? Daar heeft ze nooit aan gedacht: “Als zangeres en pianiste oefen je je beroep uit op het podium. Ik kan wel in mijn eentje in de studio gaan zingen, maar dat is totaal iets anders dan op het podium staan.”

Ineke heeft nooit professionele hulp gezocht, maar had baat bij meditatie. Haar tips voor jonge artiesten? “Praat erover. Je fantaseert over alles wat mis kan gaan, door dat uit te spreken prik je die bubbel door. Dat lucht enorm op.”

Daarnaast is goede voorbereiding belangrijk. Volgens Ineke kan het helpen om je stuk te oefenen alsof je echt op het podium staat. “Doe dat gewoon in je huiskamer, zonder te stoppen.” Ook sporten of juist veel slapen kan helpen.